Parowozownia Skierniewice
Parowozownia Skierniewice
ul.
Łowicka 1, Skierniewice
tel. 730–181–323
e-mail:
zwiedzanie@psmk.org.pl
Dojazd:
Kalendarz wydarzeń:
Parowozownia
Skierniewice jest zabytkowym kompleksem (zespołem budynków i budowli), o
wyjątkowej dla województwa łódzkiego oraz całości regionu centralnej
Polski wartości historycznej i naukowej. Kompleks został wpisany do
rejestru zabytków w 1994 r.
Parowozownia
Skierniewice jest elementem kulturowego „Europejskiego Szlaku Kolei
Warszawsko-Wiedeńskiej” (pierwszym geograficznie na terenie woj.
łódzkiego), elementem regionalnego szlaku historii techniki
„Industrialne Mazowsze”, a od 2016 r. elementem Szlaku Filmowego
Województwa Łódzkiego „Filmowe Łódzkie”.
Zespół stanowi jedyny w
obszarze centralnej i wschodniej Polski kompletnie zachowany (wraz z
funkcjonalnością technologiczną) obiekt zaplecza technicznego kolejowej
trakcji parowej (parowozów), osadzony w realiach przełomu XIX i XX
wieku.
W
zespole Parowozowni zachowano (w dużej mierze w stanie czynnym)
oryginalne wyposażenie techniczne, w tym warsztaty, kuźnię, odlewnię
oraz urządzenia do bieżącej obsługi parowozów (w tym do zaopatrywania
ich w paliwo i wodę). Najstarsze urządzenia techniczne datowane są na
lata 1889-1895.
W
zespole Parowozowni zgromadzono reprezentatywny dla historii krajowego
kolejnictwa zbiór taboru z licznymi (także sprawnymi technicznie)
eksponatami datowanymi na okres wczesnej fazy rozwoju kolejnictwa
(1855-1895). Zbiór ten liczy sobie około 100 jednostek (lokomotywy,
wagony, pojazdy specjalne) będąc ilościowo w gronie największych w kraju
kolekcji pojazdów (wraz z kolekcją Stacji Muzeum w Warszawie,
„skansenu” PKP Cargo SA w Chabówce oraz kolekcją Muzeum Przemysłu i
Kolejnictwa na Śląsku w Jaworzynie Śląskiej), jak również jedną ze
znaczących w Europie. Hala parowozowa będąca podstawowym obiektem
kompleksu Parowozowni mieści zasadniczą i najcenniejszą część
kolekcji.
W
Parowozowni oprócz zbioru pojazdów, zgromadzono także jedyną w kraju
(jedną z nielicznych w Europie) specjalizowaną kolekcję zabytkowych
urządzeń sterowania ruchem kolejowym obejmującą wszystkie stosowane na
PKP rozwiązania kluczowe (lata 1929-1957); trzy wyposażenia nastawni
mechanicznych (lata 1909/1916/1943); nastawnice elektromechaniczne
(model 1912 w kilku wykonaniach, model 1943); nastawnice przekaźnikowe
(od 1959 roku), liczący kilkanaście pozycji zbiór semaforów i tarcz
sygnalizacyjnych z lat 1923-1950. Obecnie część urządzeń jest w stanie
czynnym, udostępnionym do demonstracji.
W Parowozowni
zebrano również jedyną w kraju (także jedną z nielicznych w Europie)
specjalizowaną kolekcję zabytkowych urządzeń łączności kolejowej (m.in.
zbiór wszystkich odmian telegrafu Morse’a z lat 1890-1940; kilkanaście
central ręcznych o pojemności od 5 do 100 numerów z lat 1905-1980,
siedem central automatycznych, na czele z jedyną zachowaną w pełnej
funkcjonalności kolejową centralą sytemu Siemens&Halske (model 1934)
oraz jedynymi zachowanymi egzemplarzami krajowych typów FT100, FT200,
CK20 i CK60.
Parowozownia Skierniewice jest elementem kulturowego
„Europejskiego Szlaku Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej” (pierwszym
geograficznie na terenie woj. łódzkiego), elementem regionalnego szlaku
historii techniki „Industrialne Mazowsze”, a od 2016 r. elementem Szlaku
Filmowego Województwa Łódzkiego „Filmowe Łódzkie”.
Parowozownia i
zgromadzone w niej zbiory są udostępniane publicznie, nieodpłatnie przez
cały rok:
– w stałych, ogłaszanych corocznie terminach imprez (Dni
Otwarte, Noc Muzeów, Europejskie Dni Dziedzictwa; Dni Transportu
Publicznego, Skierniewickie Święto Kwiatów, Owoców i Warzyw, lekcje
muzealne, rajdy i inne) – bez dokonywania rezerwacji;
– w innych
dowolnie wybranych terminach z możliwością dopasowania indywidualnego
programu zwiedzania – po dokonaniu wcześniejszej
rezerwacji.
Zwiedzającym jest zapewniona fachowa obsługa przewodnicka
oraz bezpłatne materiały informacyjne (broszury i foldery tematyczne,
foldery promujące region, osobne opisy wybranych eksponatów
itp.).
Poza udostępnianiem do klasycznego zwiedzania z przewodnikiem,
Parowozownia jest również nieodpłatnie udostępniana publicznie w
stałych, ogłoszonych corocznie terminach na potrzeby szerokiego spektrum
wydarzeń kulturalnych: koncerty, spektakle teatralne, wieczory
literackie. Organizowane są ponadto okolicznościowe wystawy, plenery
fotograficzne, rekonstrukcje historyczne.
