Parowozownia Skierniewice
Parowozownia Skierniewice
ul. Łowicka 1, Skierniewice
tel. 730–181–323
e-mail: zwiedzanie@psmk.org.pl
Dojazd: http://www.psmk.org.pl/jak-do-nas-trafic/
Kalendarz wydarzeń: http://www.psmk.org.pl/kalendarz-imprez/
Parowozownia Skierniewice jest zabytkowym kompleksem (zespołem budynków i budowli), o wyjątkowej dla województwa łódzkiego oraz całości regionu centralnej Polski wartości historycznej i naukowej. Kompleks został wpisany do rejestru zabytków w 1994 r.
Parowozownia Skierniewice jest elementem kulturowego „Europejskiego Szlaku Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej” (pierwszym geograficznie na terenie woj. łódzkiego), elementem regionalnego szlaku historii techniki „Industrialne Mazowsze”, a od 2016 r. elementem Szlaku Filmowego Województwa Łódzkiego „Filmowe Łódzkie”.
Zespół stanowi jedyny w obszarze centralnej i wschodniej Polski kompletnie zachowany (wraz z funkcjonalnością technologiczną) obiekt zaplecza technicznego kolejowej trakcji parowej (parowozów), osadzony w realiach przełomu XIX i XX wieku.
W zespole Parowozowni zachowano (w dużej mierze w stanie czynnym) oryginalne wyposażenie techniczne, w tym warsztaty, kuźnię, odlewnię oraz urządzenia do bieżącej obsługi parowozów (w tym do zaopatrywania ich w paliwo i wodę). Najstarsze urządzenia techniczne datowane są na lata 1889-1895.
W zespole Parowozowni zgromadzono reprezentatywny dla historii krajowego kolejnictwa zbiór taboru z licznymi (także sprawnymi technicznie) eksponatami datowanymi na okres wczesnej fazy rozwoju kolejnictwa (1855-1895). Zbiór ten liczy sobie około 100 jednostek (lokomotywy, wagony, pojazdy specjalne) będąc ilościowo w gronie największych w kraju kolekcji pojazdów (wraz z kolekcją Stacji Muzeum w Warszawie, „skansenu” PKP Cargo SA w Chabówce oraz kolekcją Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku w Jaworzynie Śląskiej), jak również jedną ze znaczących w Europie. Hala parowozowa będąca podstawowym obiektem kompleksu Parowozowni mieści zasadniczą i najcenniejszą część kolekcji.
W Parowozowni oprócz zbioru pojazdów, zgromadzono także jedyną w kraju (jedną z nielicznych w Europie) specjalizowaną kolekcję zabytkowych urządzeń sterowania ruchem kolejowym obejmującą wszystkie stosowane na PKP rozwiązania kluczowe (lata 1929-1957); trzy wyposażenia nastawni mechanicznych (lata 1909/1916/1943); nastawnice elektromechaniczne (model 1912 w kilku wykonaniach, model 1943); nastawnice przekaźnikowe (od 1959 roku), liczący kilkanaście pozycji zbiór semaforów i tarcz sygnalizacyjnych z lat 1923-1950. Obecnie część urządzeń jest w stanie czynnym, udostępnionym do demonstracji.
W Parowozowni zebrano również jedyną w kraju (także jedną z nielicznych w Europie) specjalizowaną kolekcję zabytkowych urządzeń łączności kolejowej (m.in. zbiór wszystkich odmian telegrafu Morse’a z lat 1890-1940; kilkanaście central ręcznych o pojemności od 5 do 100 numerów z lat 1905-1980, siedem central automatycznych, na czele z jedyną zachowaną w pełnej funkcjonalności kolejową centralą sytemu Siemens&Halske (model 1934) oraz jedynymi zachowanymi egzemplarzami krajowych typów FT100, FT200, CK20 i CK60.
Parowozownia Skierniewice jest elementem kulturowego „Europejskiego Szlaku Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej” (pierwszym geograficznie na terenie woj. łódzkiego), elementem regionalnego szlaku historii techniki „Industrialne Mazowsze”, a od 2016 r. elementem Szlaku Filmowego Województwa Łódzkiego „Filmowe Łódzkie”.
Parowozownia i zgromadzone w niej zbiory są udostępniane publicznie, nieodpłatnie przez cały rok:
– w stałych, ogłaszanych corocznie terminach imprez (Dni Otwarte, Noc Muzeów, Europejskie Dni Dziedzictwa; Dni Transportu Publicznego, Skierniewickie Święto Kwiatów, Owoców i Warzyw, lekcje muzealne, rajdy i inne) – bez dokonywania rezerwacji;
– w innych dowolnie wybranych terminach z możliwością dopasowania indywidualnego programu zwiedzania – po dokonaniu wcześniejszej rezerwacji.
Zwiedzającym jest zapewniona fachowa obsługa przewodnicka oraz bezpłatne materiały informacyjne (broszury i foldery tematyczne, foldery promujące region, osobne opisy wybranych eksponatów itp.).
Poza udostępnianiem do klasycznego zwiedzania z przewodnikiem, Parowozownia jest również nieodpłatnie udostępniana publicznie w stałych, ogłoszonych corocznie terminach na potrzeby szerokiego spektrum wydarzeń kulturalnych: koncerty, spektakle teatralne, wieczory literackie. Organizowane są ponadto okolicznościowe wystawy, plenery fotograficzne, rekonstrukcje historyczne.
